Aktualności

Czarny Las

Czarny Las znany był już w XVI wieku, lecz początkowo był to ostęp leśny.
W ostępach takich nie wolno było przebywać ludziom, jedynie strażnicy leśni mieli tam prawo wstępu. Były to ostoje dzikiej zwierzyny. Przynależność tego ostępu stała się obiektem sporów urzędników królewskich i Chreptowiczów z Krasnegoboru. Chreptowicze wybudowali tutaj piłę, czyli tartak i masowo ścinali oraz przerabiali drewno. Szło ono nawet na dwór królewski. Chreptowicze posiadali list króla Zygmunta Augusta z 28 III 1566 roku, w którym król nakazywał dostarczenie drewna na dwór z Czarnego Lasu nad Biebrzą.[1] Jednak obszar tej okolicy ostatecznie nie został włączony do dóbr krasnoborskich, należał do lasów królewskich.

W czasach rządów Konstancji Butlerowej (dzierżawczyni) w Puszczy Jaminy (1661-1682) powstało tu wiele nowych osad, w tym również wieś Czarny Las, która początkowo dzieliła się na dwie części Siedlisko i Lipowe. W 1700 roku działy ziemi posiadali tutaj Stanisław Reszka (1 włóka) oraz Ostrowski i Kunda (w sumie 1 włóka)[2]. W 1703 roku, korzystając z wojny domowej, Puszczę Jaminy przejął Kazimierz Krzysztof Sienicki, stronnik Stanisława Leszczyńskiego.[3] W 1709 roku Sienicki dostał się do niewoli rosyjskiej i dzierżawcą został Kasper Dewicz, który kontynuował akcję osiedleńczą (patrz Jaminy). W 1712 roku Puszczę Jaminy przejęła rodzina Sapiehów. Podczas przekazywania tego majątku w Czarnym Lesie uprawiano prawie 4 włóki ziemi. Jednak w następnych latach wieś podupadała. W 1760 uprawiano zaledwie 1 i ¼ włóki z 3 gospodarzami. Dopiero w następnych latach wioska znowu się odrodziła. W 1780 roku naliczono już ponad 2 włóki uprawianej ziemi oraz 6 gospodarzy. W kilka lat później stało we wsi 6 domów z liczbą 24 mieszkańców.[4]

Po 1795 roku Czarny Las, podobnie jak cała dawna Puszcza Jaminy, stała się dobrem rządowym, kolejnych rządów w Polsce: rządu pruskiego (1795-1807), rządu Księstwa Warszawskiego (1807-1815) i wreszcie Królestwa Polskiego. Dobrami rządowymi zarządzała Komisja Skarbu Królestwa Polskiego. W 1827 roku notowano tutaj 10 domów i 58 mieszkańców.[5] Czarny Las należał do dóbr rządowych Łabno, następnie do dóbr Adamowicze (od 1836 roku), w tym czasie wioska liczyła 209 mórg ziemi uprawnej[6].

Opis miejscowości z 1880 roku informuje: wieś, powiat augustowski, gmina Dembowo, parafia Jaminy. Liczy 10 domów i 91 mieszkańców[7]. Do czasu I wojny światowej liczba ludności zwiększała się, w 1911 roku notowano tutaj 125 mieszkańców.[8]

Spis powszechny z 1921 roku informuje o 14 domach i 91 mieszkańcach tej wsi, należała do gminy Dębowo.[9]


[1] Wiśniewski J, Dzieje osadnictwa...., s. 156.

[2] Tamże,  s. 203.

[3] Tamże.

[4] Wiśniewski J. Dzieje..... ,s. 271.

[5] Tabella....., tom I, s. 83.

[6] Ryżewski G, Dzieje...., s. 112.

[7] Słownik Geograficzny....., tom I, s. 767.

[8] Ryżewski G, Dzieje.... s .115.

[9] Skorowidz miejscowości...... ,s. 2.