Kamień

Powstał w ostatnich latach XVI wieku założony przez Chreptowiczów, jest notowany w 1598 roku. Wioska liczyła ówcześnie 24 włóki[1]. W 1684 roku Kamień został nadany zakonowi dominikanów z Krasnegoboru.[2] W XIX wieku Kamień należał do dóbr sztabińskich. W 1827 roku wioska liczyła 13 domów i 81 mieszkańców.[3]

W następnych latach wioska szybko się rozwijała korzystając z dobrej koniunktury dóbr sztabińskich, w czasie uwłaszczenia ziemi dworskiej w połowie XIX stulecia powstało tutaj 45 gospodarstw na 753 morgach ziemi. Słownik Geograficzny z 1884 roku informuje o 38 domach i 234 mieszkańcach tej wsi. Kamień należał do gminy Sztabin i parafii Krasnybór.[4] W Kamieniu w 1921 roku naliczono 40 domów i 248 mieszkańców.[5]

W 1921 roku w tej wsi zorganizowano jednoklasową szkołę powszechną z liczbą 40 uczniów. Szkoła istniała do II wojny światowej nie zmieniając znacznie liczby uczniów. Uczyli tutaj Zofia Miedzińska, Maria Jeziorska i Maria Czukowa.[6]

W latach 1929-1934 trwały prace scaleniowo gruntów tej wsi.[7]

Nowa i Stara Cegielnia (część wsi Kamień)

Dobra sztabińskie były bardzo rozwinięte gospodarczo, założono między innymi cegielnię, wokół niej powstało kilka domów z kawałkami ziemi. W 1862 roku cegielnia upadła i mieszkańcy zajęli się gospodarstwem.[8] W czasie uwłaszczenia ziemi dworskiej w Cegielni powstało 5 gospodarstw na 35 morgach ziemi[9].

Według spisu powszechnego z 1921 roku istniała wieś Cegielnia w gminie Sztabin z 6 domami i 28 mieszkańcami[10]. Według ówczesnych map na południe od tej miejscowości istniała nadal cegielnia. W latach 1929-1934 przeprowadzano scalanie gruntów w tej wsi[11].

Okolice wsi Kamień na mapie wojskowej z 1930 roku (skala 1: 100 000)

[1] Wiśniewski J, Dzieje osadnictwa...., s. 157.

[2] Tamże,  s. 201.

[3] Tabella miast...., tom I, s. 193.

[4] Słownik Geograficzny...., tom III, s. 734.

[5] Skorowidz miejscowości...., s. 6.

[6] Jemielity W, Szkoły powszechne...., s. 21.

[7] 63/33/0/45 [Scalenie gruntów wsi Kamień gminy Sztabin - korespondencja, wykazy gospodarzy, opis obszaru, orzeczenia, protokoły zebrań, deklaracje oraz zobowiązania, wykaz stanu posiadania, projekt podziału wspólnot]; 1929-1934

[8] Ryżewski G, Dzieje...., s. 188.

[9] Słownik Geograficzny....,tom XII, s. 48.

[10] Skorowidz miejscowości....., s. 6.

[11] 63/33/0/45 [Scalenie gruntów wsi Kamień gminy Sztabin - korespondencja, wykazy gospodarzy, opis obszaru, orzeczenia, protokoły zebrań, deklaracje oraz zobowiązania, wykaz stanu posiadania, projekt podziału wspólnot]; 1929-1934, hasła indeksu: Kamień, opis: poszyt; ; ; ; polski; s.393; ; ; ;